Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik elektryk (311303)

Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.

Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników.

W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy.

W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki.

Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.

(BHP). Bezpieczeństwo i higiena pracy

Uczeń:

1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią;

2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce;

3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych;

5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy;

6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych;

9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska;

10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

(PDG). Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej

Uczeń:

1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej;

2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego;

3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej;

4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi;

5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży;

6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży;

7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej;

8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej;

9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej;

11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej.

(JOZ). Język obcy ukierunkowany zawodowo

Uczeń:

1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych;

2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka;

3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych;

4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy;

5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji.

(KPS). Kompetencje personalne i społeczne

Uczeń:

1) przestrzega zasad kultury i etyki;

2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań;

3) przewiduje skutki podejmowanych działań;

4) jest otwarty na zmiany;

5) potrafi radzić sobie ze stresem;

6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe;

7) przestrzega tajemnicy zawodowej;

8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania;

9) potrafi negocjować warunki porozumień;

10) współpracuje w zespole.

(OMZ). Organizacja pracy małych zespołów (wyłącznie dla zawodów nauczanych na poziomie technika)

Uczeń:

1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;

2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań;

3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań;

4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań;

5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy;

6) komunikuje się ze współpracownikami.

PKZ(E.a) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: monter sieci i urządzeń telekomunikacyjnych, monter mechatronik, monter-elektronik, elektromechanik pojazdów samochodowych, elektromechanik, elektryk, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk, technik elektronik, technik awionik, technik mechatronik, technik elektryk, technik elektroniki i informatyki medycznej, mechanik pojazdów samochodowych, technik pojazdów samochodowych, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik elektroenergetyk transportu szynowego

Uczeń:

1) posługuje się pojęciami z dziedziny elektrotechniki i elektroniki;

2) opisuje zjawiska związane z prądem stałym i zmiennym;

3) interpretuje wielkości fizyczne związane z prądem zmiennym;

4) wyznacza wielkości charakteryzujące przebiegi sinusoidalne typu y = A sin(ωt+φ);

5) stosuje prawa elektrotechniki do obliczania i szacowania wartości wielkości elektrycznych w obwodach elektrycznych i układach elektronicznych;

6) rozpoznaje elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne;

7) sporządza schematy ideowe i montażowe układów elektrycznych i elektronicznych;

8) rozróżnia parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;

9) posługuje się rysunkiem technicznym podczas prac montażowych i instalacyjnych;

10) dobiera narzędzia i przyrządy pomiarowe oraz wykonuje prace z zakresu montażu mechanicznego elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych;

11) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej;

12) określa funkcje elementów i układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie dokumentacji technicznej;

13) wykonuje połączenia elementów i układów elektrycznych oraz elektronicznych na podstawie schematów ideowych i montażowych;

14) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektronicznych i elektronicznych;

15) wykonuje pomiary wielkości elektrycznych elementów, układów elektrycznych i elektronicznych;

16) przedstawia wyniki pomiarów i obliczeń w postaci tabel i wykresów;

17) posługuje się dokumentacją techniczną, katalogami i instrukcjami obsługi oraz przestrzega norm w tym zakresie;

18) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

PKZ(E.c) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: technik elektronik, technik elektryk, technik mechatronik, technik telekomunikacji, technik teleinformatyk

Uczeń:

1) wykonuje operacje matematyczne na liczbach zespolonych;

2) sporządza wykresy w skali logarytmicznej;

3) charakteryzuje parametry elementów oraz układów elektrycznych i elektronicznych;

4) dobiera elementy oraz układy elektryczne i elektroniczne do określonych warunków eksploatacyjnych;

5) określa wpływ parametrów poszczególnych elementów i podzespołów na pracę układów elektrycznych i elektronicznych;

6) dobiera metody i przyrządy do pomiaru parametrów układów elektrycznych i elektronicznych;

7) dokonuje analizy pracy układów elektrycznych i elektronicznych na podstawie schematów ideowych oraz wyników pomiarów;

8) sporządza dokumentację z wykonywanych prac;

9) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań.

E.7. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych

1. Montaż maszyn i urządzeń elektrycznych

Uczeń:

1) klasyfikuje maszyny i urządzenia elektryczne według określonych kryteriów;

2) określa parametry techniczne maszyn i urządzeń elektrycznych;

3) rozróżnia parametry elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych;

4) rozpoznaje maszyny i urządzenia elektryczne oraz ich elementy;

5) rozróżnia materiały konstrukcyjne stosowane w maszynach i urządzeniach elektrycznych;

6) rozpoznaje układy zasilania, sterowania i zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych oraz ich elementy;

7) rozpoznaje przewody i kable elektryczne;

8) określa przeznaczenie maszyn i urządzeń elektrycznych;

9) określa funkcje elementów i podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych;

10) odczytuje i sporządza rysunki oraz schematy maszyn i urządzeń elektrycznych;

11) dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych;

12) wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych;

13) montuje układy zasilania, sterowania, regulacji oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji;

14) sprawdza zgodność wykonanych prac z dokumentacją;

15) wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych.

2. Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych

Uczeń:

1) rozpoznaje części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych;

2) lokalizuje typowe uszkodzenia maszyn i urządzeń elektrycznych;

3) przestrzega zasad konserwacji maszyn i urządzeń elektrycznych;

4) planuje kolejność czynności podczas demontażu i montażu maszyn i urządzeń elektrycznych;

5) wykonuje pomiary napięcia zasilania, rezystancji uzwojeń i rezystancji izolacji;

6) wykonuje wymianę zużytych lub uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych;

7) wykonuje wymianę uszkodzonych elementów układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych;

8) sprawdza poprawność wykonanego montażu układów sterowania i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji;

9) przeprowadza oględziny i konserwację maszyn i urządzeń elektrycznych;

10) sprawdza działanie maszyn i urządzeń elektrycznych po montażu i konserwacji.

E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych

1. Montaż instalacji elektrycznych

Uczeń:

1) rozróżnia przewody stosowane w instalacjach elektrycznych;

2) rozpoznaje sprzęt instalacyjny;

3) rozpoznaje źródła światła i oprawy oświetleniowe;

4) określa parametry techniczne instalacji elektrycznych i sprzętu instalacyjnego;

5) przestrzega zasad wykonywania instalacji elektrycznych w budynkach mieszkalnych i przemysłowych;

6) sporządza schemat montażowy instalacji;

7) trasuje przebieg przewodów i położenie sprzętu instalacyjnego na podstawie schematu;

8) dobiera narzędzia do wykonywania różnych rodzajów instalacji elektrycznych;

9) wykonuje połączenia między podzespołami elektrycznymi według schematu ideowego i montażowego;

10) sprawdza zgodność montażu instalacji elektrycznej ze schematem;

11) wykonuje pomiary parametrów instalacji i zabezpieczeń zgodnie z instrukcją;

12) sprawdza działanie instalacji elektrycznej po wykonanym montażu.

2. Konserwacja instalacji elektrycznych

Uczeń:

1) przestrzega zasad i określa zakres przeprowadzania prac konserwacyjnych instalacji elektrycznych;

2) rozpoznaje typowe uszkodzenia instalacji elektrycznych;

3) dobiera części zamienne elementów instalacji elektrycznej na podstawie danych katalogowych;

4) dobiera narzędzia do montażu i demontażu elementów instalacji elektrycznej;

5) dobiera mierniki do przeprowadzania pomiarów parametrów instalacji elektrycznych;

6) sprawdza ciągłość przewodów fazowych i ochronnych;

7) wykonuje pomiary parametrów instalacji elektrycznych;

8) wykonuje wymianę uszkodzonych przewodów i podzespołów instalacji elektrycznych;

9) sprawdza działanie środków ochrony przeciwporażeniowej;

10) wykonuje prace konserwacyjne instalacji elektrycznych zgodnie z dokumentacją.

E.24. Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych

1. Eksploatacja maszyn i urządzeń elektrycznych

Uczeń:

1) określa wymagania eksploatacyjne maszyn i urządzeń elektrycznych;

2) organizuje i nadzoruje prace z zakresu eksploatacji maszyn i urządzeń elektrycznych;

3) dobiera mierniki do przeprowadzania pomiarów parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych;

4) określa wpływ parametrów elementów i podzespołów na pracę maszyn i urządzeń elektrycznych;

5) przestrzega zasad lokalizacji uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów i podzespołów maszyn i urządzeń elektrycznych;

6) dobiera części zamienne maszyn i urządzeń elektrycznych;

7) dobiera zabezpieczenia maszyn i urządzeń elektrycznych;

8) dobiera, instaluje i sprawdza działanie środków ochrony przeciwporażeniowej;

9) lokalizuje i usuwa uszkodzenia w maszynach i urządzeniach elektrycznych;

10) ocenia stan techniczny maszyn i urządzeń elektrycznych.

2. Eksploatacja instalacji elektrycznych

Uczeń:

1) określa wymagania eksploatacyjne instalacji elektrycznych;

2) organizuje i nadzoruje prace z zakresu eksploatacji instalacji elektrycznych;

3) dobiera, instaluje i sprawdza działanie środków ochrony przeciwporażeniowej;

4) przestrzega zasad lokalizacji uszkodzeń i sposoby wymiany uszkodzonych elementów instalacji elektrycznych;

5) określa wpływ parametrów przewodów i sprzętu instalacyjnego na pracę instalacji elektrycznych;

6) dobiera przewody i kable oraz sprzęt instalacyjny do wykonania instalacji elektrycznych;

7) dobiera zabezpieczenia instalacji elektrycznych;

8) dobiera mierniki oraz wykonuje pomiary odbiorcze i eksploatacyjne instalacji elektrycznych;

9) ocenia stan techniczny instalacji elektrycznych na podstawie oględzin i pomiarów;

10) lokalizuje i usuwa uszkodzenia w instalacjach elektrycznych.